[STRONA W BUDOWIE – sukcesywnie uzupełniana o treść i grafikę]
Na tej stronie przybliżymy Państwu pojęcia geometrii zawieszenia w teorii. Objaśnimy jakie parametry są mierzone w zawieszeniach samochodów oraz jaki mają wpływ na zachowanie auta na drodze.
O GEOMETRII ZAWIESZENIA
Dlaczego producenci tak bardzo komplikują sprawę określając różne parametry geometrii kół dla różnych modeli samochodów ? Sprawa nie jest aż tak skomplikowana jak mogłoby się z początku wydawać. W idealnych warunkach gdyby nasze auta były konstrukcjami całkowicie sztywnymi i nie ulegającymi odkształceniom a jedynymi drogami po jakich się poruszamy byłyby idealnie gładkie i proste autostrady moglibyśmy przyjąć że wszystkie koła naszego pojazdu powinny być względem siebie położone równolegle i w pionie. W końcu koło poruszające się w jednakowej linii z kierunkiem jazdy toczy się z najmniejszym oporem a dodatkowo kiedy ustawione jest w pionie bieżnik styka się z drogą całą powierzchnią dając nam maksymalną przyczepność w trakcie przyśpieszania i hamowania.
W prawdziwym świecie na całe szczęście nic nie jest tak idealne – zawieszenia naszych aut zbudowane są z między innymi gumowych elementów, mających na celu pochłaniać siłę uderzeń kół w przeszkody oraz poprawiać komfort jazdy. Drogi są dziurawe a zakręty sprawiają, że nasze samochody, szczególnie w czasie dynamicznej jazdy przechylają się raz na lewą raz na prawą stronę.
Z takich właśnie powodów producenci uwzględniając rzeczywiste zachowanie się elementów konstrukcyjnych auta w czasie jazdy, określają parametry ustawienia kół w aucie przy zastosowaniu których auto będzie prowadziło się w najlepszy możliwy sposób !
PAMIĘTAJ – niewłaściwie ustawiona geometria zawieszenia to:
– szybciej i w niewłaściwy sposób zużywające się opony
– dłuższa droga hamowania
– obniżona przyczepność w zakrętach
– większa podatność auta na poślizgi
OD KONTROLI GEOMETRII KÓŁ W BEZPOŚREDNI SPOSÓB ZALEŻY TWOJE BEZPIECZEŃSTWO.
Poniżej postaram się przybliżyć poszczególne parametry geometrii kół takie jak:
— ZBIEŻNOŚĆ KÓŁ
– KĄTY POCHYLENIA KÓŁ
– KĄTY WYPRZEDZENIA I POCHYLENIA SWORZNI
– PRZESUNIĘCIA I SKRĘCENIA KÓŁ I OSI
ZBIEŻNOŚĆ KÓŁ
Zbieżność kół czyli termin dotyczący geometrii zawieszenia najczęściej przez wszystkich używany i najczęściej słyszany z ust mechaników. Parametr ten określa równoległość lewego i prawego koła przedniej lub tylnej osi względem siebie. Tak jak napisałem wcześniej, elementy zawieszenia naszych pojazdów zamontowane są do karoserii (ramy) pojazdu za pomocą elastycznych elementów zwanych tulejami metalowo-gumowymi co powoduje, że koła np. w aucie przednionapędowym w trakcie przyśpieszania przesuwają się do przodu (co zwiększa zbieżność kół) a w trakcie hamowania cofają się (co zwiększa rozbieżność kół). Z tego powodu koła zarówno przedniej jak i tylnej osi są minimalnie zbieżne (przody kół są bliżej siebie) lub rozbieżne (przody kół dalej od siebie). W aucie z tylko tylnym napędem koła przednie najczęściej są lekko zbieżne ponieważ działają nie siły głównie w czasie hamowania i opór toczenia czyli cofające koła.
Parametry zbieżności kół zostają dobrane w taki sposób aby osiągnąć kompromis pomiędzy zmianami zbieżności kół w trakcie hamowania i przyśpieszania a także z uwzględnieniem takich czynników jak chociażby opór toczenia kół i elastyczność zawieszenia w trakcie pokonywania przeszkód na drodze.
Zbyt duża zbieżność lub rozbieżność kół powoduje powstawanie nadmiernego tarcia opony o nawierzchnię drogi. To z kolei, w połączeniu z pochyleniem koła przyśpiesza ścieranie się bieżnika opony po jednej stronie. W skrajnym przypadku źle ustawiona zbieżność kół, może spowodować wytarcie się bieżnika opony aż do „drutów” na przestrzeni zaledwie kilkuset kilometrów.
POCHYLENIE KÓŁ
PRZESUNIĘCIE I SKRĘCENIE OSI KÓŁ
Odległość lewego i prawego koła na jednej osi powinna być jednakowa względem osi symetrii samochodu, wtedy ich układ jest symetryczny. W przypadku kiedy koła dowolnej osi pojazdu nie są umieszczone symetrycznie względem osi symetrii pojazdu możemy mówić o przesunięciu osi kół. Skręcenie osi kół ma miejsce w przypadku kiedy przednia i tylna oś pojazdu nie są względem siebie położone równolegle. Zarówno w przypadku przesunięcia jak i skręcenia osi kół nasze auto z dwuśladu staje się czterośladem… Z pewnością większość z Państwa spotkała na drodze chociaż raz auto które sprawiało wrażenie jakby jechało bokiem ? powodem najprawdopodobniej było skręcenie tylnej osi zawieszenia. Takie zachowanie auta mówi na ogół sporo o nie najlepszym (lub wręcz fatalnym) stanie samochodu…